Havalar soğuduğunda eğer arabanızın silecek suyu normal su ile dolu ise işkence başlar, zira o su donmuştur ve camlara püskürtemezsiniz. En yakın bir benzinliğe girersiniz; cam suyu almaya. Bazısı fiyat olarak uygundur bazısı pahalı. Bir sürü çeşit vardır. En ucuzunu almakla pahalısını almak arasında bir fark var mı? Nedir ki bu cam suyu? İçinde ne vardı?
Kimyada “kolligatif özellikler” diye bilinen bir kavram vardır. Bu kavram çözeltilerle alakalıdır ve saf çözücünün belli özelliklerinin içerisinde çözünen madde ile beraber nasıl değiştiğinibelirler. Bunu şöyle izaha çalışayım; su 100 derecede kaynar. Eğer suya bir miktar tuz atarsanız suyun kaynama noktası 100 derecenin üzerine çıkar. Suyun kaynama noktasının ne kadar yükseleceği,
içerisine atacağınız tuz miktarına göre değişir. Suyun içindeki tuz oranı arttıkça, kaynama noktası o kadar yükselecektir.
Günlük hayattan başka bir alıntı olsun ve yeniden tuz örneğinden gidelim. Soğuk ve karlı havalarda belediyenin ilk yaptığı şey, yollara tuz dökmektir. Bunu yapmalarının bir nedeni vardır. Nasıl tuzlu suyun kaynama noktası 100 derecenin üzerine çıkıyor ise, donma noktası da sıfır derecenin altına düşer. Aynı prensiple, suyun donma noktası düşüşü, suya atılan tuz miktarına bağlıdır. Tuz örneği hepimize tanıdık olduğu için güzel bir örnektir fakat tuz yerine şeker kullansaydık da suyun kaynama noktasını yükseltir, donma noktasını düşürebilirdik. Donma noktası üzerinden gidelim...
Kolligatif özellikler maddenin cinsine bağlı değildir. Maddenin miktarı ile alakalıdır. Suyun kaynama noktasının ne kadar yükseldiği veya donma noktasının ne kadar düştüğü, içine atacağınız maddenin miktarına bağlıdır. Bu kavram kimyada “molalite” miktar birimi ile izah edir.
Molalitenin yöntemi: m=(çözünenin molü)/(çözücünün kilogramı) (Burada çözünen tuz veya şeker, çözücü ise sudur.)
Molalite daha sonra şu yönteme uygulanarak donma noktasında ne kadar düşüş olacağını bulmamızı sağlar: ΔT = Kf × m
Burada m; molalite, Kf; molal donma sabiti ve ΔT (donma noktası düşüşü)=(Saf çözücünün donma noktası – çözeltinin donma noktası)’dır. Molal donma sabiti isimi üzerinde sabit bir değerdir ve her çözücünün kendine ait bir Kfdeğeri vardır (Su için bu değer 1.86 oC /m'dir).
Cevap: Eksi 9.3 derecede
ÖYLEYSE artık kantitatif bir örnek verebiliriz. 100 mililitre suya 29 gram tuz atarsam kaç derecede donar? Evvela bu çözeltinin molalitesini hesaplamalıyız. Çözünenin molüne ihtiyacımız var. Tuzun (NaCl) molekül ağırlığı 58,5 g/mol’dür. Mol = kütle / molekül ağırlığı yönteminden; mol = 29 / 58,5 = takriben 0, 5 mol diyelim. Şimdi molalite yöntemine geçiyoruz. Molalite hesabı için tuzun molü / suyun kilogramı = 0,5 / 0,1 = 5 molal olarak hesapladık.
ΔT = Kf × m yönteminde, Kf yerine suyun molal donma sabiti değeri olan 1.86’yı ve m yerine 5’i yazalım; ΔT = 1,86 × 5 = 9.3; başka bir deyişle donma noktası 9.3 derece düşecek. Suyun donma noktası sıfır derece olduğuna göre, yukarıda belirttiğimiz miktardaki bir tuzlu suyun donma noktası -9.3 derece olacaktır.
Kış için üretilen cam suları da aynı bu prensip ile çalışır. Suyun içerisinde etilen glikol, metanol, propil içki veya benzeri bir madde bulunur ve saf suyun donma noktasını düşürür. Buna ilaveten cam sularına deterjan katkılı madde de ilave edir. Böylelikle çamur, haşere kalıntısı gibi kirlerin kolay temizlenebilmesi sağlanır.
Ucuzu - pahalısı
Cam sularının ücret farkı, suyun içerisine katılan maddelerin miktarıyla değişir. Su-madde oranı eğer çok düşük ise donma noktasını çok az düşürecektir, ancak fiyatı ucuz olduğu için satış fiyatı da uygun olacaktır. Daha ılıman abuhavalarda yaşayanlar için bu tür ucuz cam suları kullanılabilir, ancak satın alınacağı vakit yaftanını okumakta yarar vardır. Çünkü bu tür ürünlerin yaftanında hangi sıcaklığa kadar donmadığı belirtilmektedir.
Aslına bakarsanız nanoteknoloji ilave etmiş cam suları bile mevcuttur (tabi fiyatı bu oranda artacaktır) ki bu tür cam suları kullandığınızda yağmur suyunu veya kirleri camda tutmama özelliği gösterirler. Ayrı olarak cam sularına parfüm ilavesi de yapılabilmekte ve camınıza püskürttüğünüzde arabanıza hoş bir koku katkısı da sağlayabilmektedir.
Böyle bakıldığında kışlık cam suyumuzu kendimiz de yapabilmekteyiz gibi görünüyor. Ancak bunun için saf su kullanmamız çok ehemmiyetli. Çünkü musluk suyu püskürtme mekanizmalarını tıkayabiliyor. Saf suyu bulabildiysek, artık içine saf alkol ilave edebiliriz. Ancak saf alkolü eskisi gibi eczanelerden kolaylıkla satın alamıyoruz. Bu sebeple imalatımız bu noktada kısıtlanıyor.
Konsantre cam sularını yaz aylarında veya soğukların çetin olmadığı aylarda sulandırarak kullanabilir. Ayrı olarak hoşunuza giden bir kokuyu da cam suyunuza ilave ederek kendi parfümlü cam suyunuzu yaratabilirsiniz. Normal suyunuza bir miktar deterjan ilave ederek temizleyici özellikte bir cam suyuna sahip olabilirsiniz. Bu camlarınızı yağlı kirlerden kolayca temizlemenizi sağlayacaktır.
Sıcaklığın sıfırın altına düştüğü kışları aylarını yaşayan Ankara, Sivas, Erzurum gibi bir şehirdeyseniz, maliyetine takılmayın, donma noktası düşürücülüğü itibariyle en iyisini alın tavsiyesi yerindedir. kış aylarında bir gün kalkıp pencereden baktığınızda buzlu, karlı veya çok soğuk bir havaya uyanmanız sürpriz olmayacak.
Kimyada “kolligatif özellikler” diye bilinen bir kavram vardır. Bu kavram çözeltilerle alakalıdır ve saf çözücünün belli özelliklerinin içerisinde çözünen madde ile beraber nasıl değiştiğinibelirler. Bunu şöyle izaha çalışayım; su 100 derecede kaynar. Eğer suya bir miktar tuz atarsanız suyun kaynama noktası 100 derecenin üzerine çıkar. Suyun kaynama noktasının ne kadar yükseleceği,
içerisine atacağınız tuz miktarına göre değişir. Suyun içindeki tuz oranı arttıkça, kaynama noktası o kadar yükselecektir.
Günlük hayattan başka bir alıntı olsun ve yeniden tuz örneğinden gidelim. Soğuk ve karlı havalarda belediyenin ilk yaptığı şey, yollara tuz dökmektir. Bunu yapmalarının bir nedeni vardır. Nasıl tuzlu suyun kaynama noktası 100 derecenin üzerine çıkıyor ise, donma noktası da sıfır derecenin altına düşer. Aynı prensiple, suyun donma noktası düşüşü, suya atılan tuz miktarına bağlıdır. Tuz örneği hepimize tanıdık olduğu için güzel bir örnektir fakat tuz yerine şeker kullansaydık da suyun kaynama noktasını yükseltir, donma noktasını düşürebilirdik. Donma noktası üzerinden gidelim...
Kolligatif özellikler maddenin cinsine bağlı değildir. Maddenin miktarı ile alakalıdır. Suyun kaynama noktasının ne kadar yükseldiği veya donma noktasının ne kadar düştüğü, içine atacağınız maddenin miktarına bağlıdır. Bu kavram kimyada “molalite” miktar birimi ile izah edir.
Molalitenin yöntemi: m=(çözünenin molü)/(çözücünün kilogramı) (Burada çözünen tuz veya şeker, çözücü ise sudur.)
Molalite daha sonra şu yönteme uygulanarak donma noktasında ne kadar düşüş olacağını bulmamızı sağlar: ΔT = Kf × m
Burada m; molalite, Kf; molal donma sabiti ve ΔT (donma noktası düşüşü)=(Saf çözücünün donma noktası – çözeltinin donma noktası)’dır. Molal donma sabiti isimi üzerinde sabit bir değerdir ve her çözücünün kendine ait bir Kfdeğeri vardır (Su için bu değer 1.86 oC /m'dir).
Cevap: Eksi 9.3 derecede
ÖYLEYSE artık kantitatif bir örnek verebiliriz. 100 mililitre suya 29 gram tuz atarsam kaç derecede donar? Evvela bu çözeltinin molalitesini hesaplamalıyız. Çözünenin molüne ihtiyacımız var. Tuzun (NaCl) molekül ağırlığı 58,5 g/mol’dür. Mol = kütle / molekül ağırlığı yönteminden; mol = 29 / 58,5 = takriben 0, 5 mol diyelim. Şimdi molalite yöntemine geçiyoruz. Molalite hesabı için tuzun molü / suyun kilogramı = 0,5 / 0,1 = 5 molal olarak hesapladık.
ΔT = Kf × m yönteminde, Kf yerine suyun molal donma sabiti değeri olan 1.86’yı ve m yerine 5’i yazalım; ΔT = 1,86 × 5 = 9.3; başka bir deyişle donma noktası 9.3 derece düşecek. Suyun donma noktası sıfır derece olduğuna göre, yukarıda belirttiğimiz miktardaki bir tuzlu suyun donma noktası -9.3 derece olacaktır.
Kış için üretilen cam suları da aynı bu prensip ile çalışır. Suyun içerisinde etilen glikol, metanol, propil içki veya benzeri bir madde bulunur ve saf suyun donma noktasını düşürür. Buna ilaveten cam sularına deterjan katkılı madde de ilave edir. Böylelikle çamur, haşere kalıntısı gibi kirlerin kolay temizlenebilmesi sağlanır.
Ucuzu - pahalısı
Cam sularının ücret farkı, suyun içerisine katılan maddelerin miktarıyla değişir. Su-madde oranı eğer çok düşük ise donma noktasını çok az düşürecektir, ancak fiyatı ucuz olduğu için satış fiyatı da uygun olacaktır. Daha ılıman abuhavalarda yaşayanlar için bu tür ucuz cam suları kullanılabilir, ancak satın alınacağı vakit yaftanını okumakta yarar vardır. Çünkü bu tür ürünlerin yaftanında hangi sıcaklığa kadar donmadığı belirtilmektedir.
Aslına bakarsanız nanoteknoloji ilave etmiş cam suları bile mevcuttur (tabi fiyatı bu oranda artacaktır) ki bu tür cam suları kullandığınızda yağmur suyunu veya kirleri camda tutmama özelliği gösterirler. Ayrı olarak cam sularına parfüm ilavesi de yapılabilmekte ve camınıza püskürttüğünüzde arabanıza hoş bir koku katkısı da sağlayabilmektedir.
Böyle bakıldığında kışlık cam suyumuzu kendimiz de yapabilmekteyiz gibi görünüyor. Ancak bunun için saf su kullanmamız çok ehemmiyetli. Çünkü musluk suyu püskürtme mekanizmalarını tıkayabiliyor. Saf suyu bulabildiysek, artık içine saf alkol ilave edebiliriz. Ancak saf alkolü eskisi gibi eczanelerden kolaylıkla satın alamıyoruz. Bu sebeple imalatımız bu noktada kısıtlanıyor.
Konsantre cam sularını yaz aylarında veya soğukların çetin olmadığı aylarda sulandırarak kullanabilir. Ayrı olarak hoşunuza giden bir kokuyu da cam suyunuza ilave ederek kendi parfümlü cam suyunuzu yaratabilirsiniz. Normal suyunuza bir miktar deterjan ilave ederek temizleyici özellikte bir cam suyuna sahip olabilirsiniz. Bu camlarınızı yağlı kirlerden kolayca temizlemenizi sağlayacaktır.
Sıcaklığın sıfırın altına düştüğü kışları aylarını yaşayan Ankara, Sivas, Erzurum gibi bir şehirdeyseniz, maliyetine takılmayın, donma noktası düşürücülüğü itibariyle en iyisini alın tavsiyesi yerindedir. kış aylarında bir gün kalkıp pencereden baktığınızda buzlu, karlı veya çok soğuk bir havaya uyanmanız sürpriz olmayacak.
Yorumlar
Yorum Gönder